مغز شیرخواران از نوروپلاستیسیتی بالائی برخوردار است و اگر در اثر عوامل مختلف قسمتی از سلول های مغزی آسیب ببیند در اثر بکارگیری مغز قسمت های دیگر مغز فعالیت بیشتری کرده و تا اندازه زیادی کمبود ها را جبران می کند. چنانکه در بحث های قبلی اشاره شد تعداد دندریتها و سیناپس ها در دوره شیرخواری شدیدا افزایش پیدا کرده و سلول های مغزی را به هم مرتبط می کنند و اگر از این فرصت استفاده شود مغز می تواند کمبودهای خود را تا اندازه زیادی جبران کند.

برای پیشگیری از اختلالات تکاملی اقدامات بایستی از دوران بارداری و حتی قبل از بارداری شروع شود(حاملگی سالم) و سپس تولد سالم، تغذیه صحیح، پیشگیری از بیماریها و نهایتا تامین محیط سالم مد نظر قرار گیرد.

والدین باید توجه نمایند که چنان چه علایم و نشانه های زیر در نوزاد مشاهده شد جهت بررسی بیشتر و تعیین علت مشکل و درمان به موقع به پزشک مراجعه نمایند.

* تب ( حرارت زیر بغل بیش از ۳۷/۲ درجه سانتی گراد باشد) * حرارت بدنش کمتر از طبیعی است. ( حرارت زیر بغل کمتر از ۳۶/۳ باشد)

* بی حالی و یا بی قراری

* شیر نخوردن

* زردی

* تنفس تند یا ناله

* در هر نفس عضلات تحتانی قفسه سینه به داخل کشیده شود * سرفه * کبودی لب ها و زبان

ماساژ نوزادان بالاخص نوزادان نارس مزایای زیادی دارد. البته باید دقت کرد که ماساژ باید با ملایمت، ریتمیک و به آرامی انجام شود و هرگز نباید حالت قلقلک پیدا کند. پوست نوزاد نباید تحت فشار قرار گیرد وچنانچه در هنگام ماساژ نوزاد

بیقرار شود، باید حرکات متوقف شود.

مزایای ماساژ درمانی:

۱- تقویت سیستم ایمنی. ماساژ باعث افزایش ترشح هورمون کورتیزول و در نتیجه بهبود سیستم ایمنی در نوزادان نارسی که بر اثر استرس سیستم ایمنی آنها تضعیف شده است می شود.

۲- کاهش ناراحتی نوزاد بعلت کولیک. ماساژ باعث افرایش اندروفین ها (کاهش دهنده های درد) می شود.

زردی یکی از مشکلات شایع نوزادان نارس است. تقریبا ۸۰ درصد نوزادان نارس در هفته اول زندگی دچار زردی می شوند. زردی بسته به علت آن ممکن است در بدو تولد و یا هر زمانی طی دوره نوزادی بروز کند. ً با افزایش سطح سرمی بیلی روبین ( عامل زردی)، زردی معمولا از صورت شروع شده و به شکم و آن گاه پاها پیشرفت می کند. پیشرفت زردی را می توان با فشردن پوست به صورت تقریبی مشخص کرد ( صورت تقریباً ۵، قفسه صدری تقریباً ۱۲، میانه شکم تقریباً ۱۵ و کف پاها تقریبا۲۰ً میلی گرم در دسی لیتر).

والدین کودکان نارس اغلب وقتی می بینند که نوزاد کوچولوی شان در رسیدن به نقطه رشدی در مقایسه با آنچه که سن شان نشان می دهد تاخیر دارند ، نگران می شوند. اما سن شناسنامه ای در خصوص نوزادان نارس که زمان رشد را در رحم مادرشان از دست داده اند می تواند گمراه کننده باشد. برای این نوزادان باید از سن اصلاح شده استفاده کرد . برای مثال اگر نوزاد ۳ ماهه ای ۲ ماه زودتر به دنیا آمده است ،در صورتی که به موقع به دنیا می آمد اکنون باید یک ماهه می شد نه سه ماهه . لذا هنگام ارزیابی رشد این نوزادان به جای آنکه از سن تقویمی استفاده کنید از سن اصلاح شده استفاده کنید.

بی‌شک، اغلب خانم‌هایی که متوجه بارداری‌شان می‌شوند، از شنیدن این خبر خوشحال خواهند شد و ۹ ماه تمام با این حس و حال خوب زندگی خواهند کرد. گاهی اما این وضعیت ۹ ماه ادامه پیدا نمی کند و نوزادی که منتظرش هستند، خیلی زودتر از موعد به دنیا می آید.

نگاهی به مداخلات زودهنگام(Early Intervention):
 منظور از مداخلات زودهنگام، تهیه یک برنامه آموزشی برای نوزاد در معرض خطر یا دچار تأخیر تکاملی بوده تا زمینه های پیشرفت وی را تأمین کند.
 
 
 برای چه کسی؟ 
  مداخلات زودهنگام برای کلیه نوزادان در خطر و کودکان دچار تأخیر تکاملی از بدو تولد تا سن ۳ سالگی لازم است. 
توسط چه کسی؟ 

زردی دوره نوزادی یکی از بیماریهای شایع دوره نوزادی می باشد که اگر میزان آن از محدوده خاصی بیشتر شود باعث آسیب های جدی مغزی و عصبی به نوزادان میگردد. معمولا زردی نوزادان در طی دو هفته اول زندگی برطرف می گردد ولی در صورتی که زردی نوزادی بعد از دوهفتگی در نوزادان رسیده وبعد از سه هفتگی در نوزادان نارس ادامه یابد آن را اصطلاحا زردی طول کشیده می گویند. معمولا در این موارد شدت زردی کمتراز مقداری هست که باعث آسیب مغزی شود ولی نکته مهمی که وجود دارد بررسی علت ادامه زردی دراین نوزادان می باشدکه باید دراین موارد حتما صورت پذیرد.