مداخلات پزشكى و جراحى در فلج مغزى

پزشکان ممکن است دارو تجویز کنند، جراحی را پیشنهاد دهند و یا مداخلات خاصی را برای کودکان فلج مغزى به کار برند. مداخلات پزشکی معمولا همراه با کاردرمانی برای حداکثر تاثیر به کار برده می شود. کودکی که اسپاستیسیته دارد می تواند از داروهایی که تون عضلانی را پایین می اورند بهره ببرد. باکلوفن دارویی است که می تواند به صورت دهانی یا تزریق از طریق پمپ(که دارو را به صورت مستقیم به مایع مغزی نخاعی می ریزد) به کار رود. باکلوفن تون عضلانی را در فرد کاهش می دهد.

Botulinum neurotoxin که به طور معمول بوتاکس هم نامیده می شود، رویکرد خاصی است که برای کاهش تون استفاده می شود و با تزریقات مستقیم به عضله اسپاستیک می رسد. تزریق سم باعث فلج آن عضله می شود که این عمل را به وسیله جلوگیری از آزاد شدن استیل کولین(که برای فعال شدن عضله و انقباض آن مورد نیاز است) انجام می دهد. به طور معمول یک هفته زمان می برد تا تزریقات بوتولونیوم تاثیر خود را نشان دهد و این تاثیر ۳-۴ ماه باقی می ماند. تعداد تزریقاتی که در طول یک سال میتوان به کودک وارد کرد محدود است. خطر آن شامل این است که به گروه های عضلانی دیگر به خصوص در جاهایی مثل دست و شست که در آن ها بالک عضلانی کوچک است انتشار یابد. تزریقات می تواند با گچ گيرى يا استفاده از اسپيلنت همراه شود تا دستیابی به دامنه حركتى به حداکثر برسد. شواهد در استفاده از این تزریقات محدود است و مثل خیلی از مداخلات دیگر همراه با تکنیک های دیگر مورد استفاده قرار می گیرد، تزريق بوتاكس اگر در زمان مناسب و با دوز كافى انجام شود ميتواند به پيشرفت كودك فلج مغزى اسپاستيك كمك نمايد.

در طول زمان و با رشد کودکان با اسپاستیسیته متوسط تا شدید ، اين كودكان ممکن است سفتی بیشتری را در عضله و تاندون، کانترکچر، دررفتگی مفصلی(به خصوص در هیپ) و مشکلات مفصلی دیگری را تجربه کنند. جراحی های ارتوپدیک می توانند کمک کننده باشند؛ به خصوص زمانی که درمان های conservative مانند splinting موثر نیستند. جراحی ها شامل انتقال تاندون، آزاد سازی عضله و osteotomie هستند.در جراحی های انتقال تاندون، انتهاى یک عضله برای تغییر کارکرد عضله جابه جا می شود. به عنوان مثال یک کودکی که عضله دستش ضعیف و یا فلج است می توان عضلات مچ او را به انگشتانش برد تا مشت او کامل شود. انواع دیگر جراحی بافت نرم شامل آزادسازی و طویل کردن عضله می باشد. این جراحی ها بافت سفت شده را بلند می کنند تا اجازه افزایش حرکت را به عضله بدهند. معمولا همراه با جراحی بافت نرم، osteotomieها نیز انجام می گیرند که در آن استخوان بلند و یا کوتاه می شود تا راستای آن بهتر شود. همه این جراحی ها در ابتدا یک دوره بی حرکتی دارند و سپس با حرکت و کاردرمانی آن را قوی کرده تا عملکردی که با تغییر ساختار ایجاد شده است به دست بیاید. 

سيد محسن احكامى

كارشناس ارشد كاردرمانى

مركز كاردرمانى و گفتاردرمانى تاك