فلج مغزي درکودکان

كاردرماني فلج مغزي

فلج مغزي (Cerebral Palsy) يک اصطلاح عام است که براي ناميدن مجموعه اي از ناهنجاري هاي گوناگون که برتوانايي حرکت، حفظ وضعيت وتعادل کودک تأثير مي گذارد، به کار مي رود. اين ناهنجاري ها دراثر يک ضربه مغزي که پيش از تولد ودرخلال زايمان يا درنخستين سال هاي زندگي کودک اتفاق افتاده ، پديد مي آيند. کاردرماني درفلج مغزي (CP)     متخصصان کار درماني بيشترين نقش را دردرمان کودکان فلج مغزي دارند.آن ها مسووليت درمان مشکلات حرکتي ازقبيل تون عضلاني پايين يا بالا وعضلات ضعيف را به عهده داشته ورشد مهارت هاي حرکتي کودک از قبيل غلتيدن نشستن، خزيدن ، برخواستن وايستادن را (که به استفاده از عضلات بزرگ تر نياز دارند) آسان مي کنند. هم چنين ارزيابي ودرمان معلوليت هاي حسي وحرکتي ومشکلات ناشي از آن برعهده ي آن هاست تا کودک بتواند مهارت هاي استفاده از ماهيچه هاي بدن (مثلاً به دست گرفتن اشياء وبستن زيپ لباس) را فرا گيرد. متخصص کاردرماني درجلسات اوليه درمان روي جلب اعتماد وايجاد رابطه ي دوستانه با کودک تمرکز خواهد داشت، چرا که اکثر کودکان در سنين هشت تا بيست وچهارماهگي تحمل جدايي از والدين خود را ندارند. در پاره يي از موارد تنها ديدن يک عروسک در جلسه هايي مختلف ،باعث مي شود که کودک نسبت به درمانگر احساس بهتري داشته باشد. کاردرمانگر به والدين کمک مي کند. بهترين اسباب بازي ها را متناسب با سطح رشدي کودک انتخاب کنند( يعني اسباب بازي هايي که با مهارت هاي کودک ونه با سن واقعي اومناسب هستند) و وسايل کمکي مورد نياز از قبيل صندلي مخصوص غذاخوري يا واکر جهت راه رفتن راخريداري کنند. اين احتمال نيز وجود دارد که والدين را از خريد انواع معيني از اسباب بازي هاي رايج کودکان که در روند دستيابي به اهداف درماني اختلال ايجاد مي کنند. باز دارد.به طور مثال ممکن است تاب و واکرهايي که به صندلي اسلينگ دار وچرخ مجهز هستند، تون عضلاني کودک را به ميزان قابل توجهي افزايش داده وحرکات کنترل شده را براي او دشوارتر سازند. بنابراين استفاده از اين گونه واکرهاي کودکان مي تواند براي سلامت آن ها مخاطره آميز باشد. پذيرش واقعيت بيماري     مهم ترين اصل در درمان کودکان فلج مغزي پذيرش اين نکته است که مثلث درمان فلج مغزي بر سه رکن درمانگر،کودک وخانواده استوار است .که بروز اشکال درهر کدام، روند درماني اين کودکان را دچار مشکل مي کند. نکته ي مهم ديگر اين است که بايد بدانيد هدف اصلي از درمان توان بخشي کودکان فلج مغزي دست يابي به چند هدف عمده است: ۱) درگروهي از کودکان هدف اصلي صرفاً جهت جلوگيري ازتغيير شکل مفاصل و رفع مسايل بهداشتي (باز کردن پاها) است ودر واقع هيچ گونه پيشرفتي در روند درماني مشاهده نمي شود.

۲- درگروه ديگر هدف از توان بخشي بهبودي نسبي در رشد حرکتي (حداکثر نشستن يا چهار دست وپا رفتن) است.

۳- درگروه سوم کودکاني قرار دارند که تراپيست سعي مي کند با استفاده از وسايل مختلف استقلال نسبي را در امور زندگي به دست آورند.

درگروه چهارم کودکاني قرار دارند که مي توانند بدون استفاده از وسايل کمکي توانايي راه رفتن را به دست آورند. با توجه به موارد ذکر شده يکي از نکات اساسي در درمان توان بخشي اين کودکان توجيه کامل خانواده از وضعيت فعلي وآتي کودکان شان است که با برنامه ريزي دقيق وروشن ادامه دهنده ي پروسه ي درماني در آينده باشند (لازم به ذکر است که با توجه به ارزيابي ها وتست هاي موجود مي توان تا حد زيادي درمورد آينده ي رشد حرکتي کودکان پيش بيني کرد.) نکته هايي مهم براي والدين    

۱- بهترين سن جهت دريافت خدمات توانبخشي تا پنج سالگي است.

۲- استفاده از وسايل کمکي از قبيل واگر دربيشتر مواقع به ضرر کودکان تمام مي شود.

۳- استفاده از کفي طبي، درکودکاني که داراي کف پاي صاف هستند.صرفاً جهت جلوگيري از بدتر شدن آن است وجهت افزايش قوس طولي پا بايد از تمرين هاي ويژه يي استفاده کرد.

۴- علت اصلي ترس کودکان فلج مغزي هنگام ايستادن يا صداي ناگهاني به دليل اختلال درسيستم سيتبولار (گوش مياني) است که جهت درمان آن بايد از تحريکات خطي سيتبولار استفاده کرد.

۵- کودکان اسپاستيک بهتر است از لباس هاي گشاد   وکودکان هيپوتون از لباس هاي گشاد استفاده کنند. ۶- روش هاي صحيح غذا دادن، حمام کردن، توالت رفتن ولباس پوشاندن را به کودکان فلج مغزي بياموزيد. ۷- اگر کودک فلج مغزي به دليل کمي تحرک دچار مشکلات ريوي شده که اين امر منجر به کاهش بلندي صدا وطولاني شدن مدت درگيري ريه درسرما خوردگي مي شود، مي توانيد با استفاده از تمرين هاي مختلف کمک فراواني به حل اين مشکل کنيد. علل فلج مغزي     قبل از تولد : کمبود اکسيژن ، صرع قبل از تولد، کم کاري تيروييد، خونريزي درسه ماهه ي اول آبستني، عفونت هاي داخل رحمي، استفاده ي مادر از الکل يا داروي خاصي در دوران حاملگي، اعتيارد مادر و نارسي جنين.  زمان تولد: کمبود اکسيژن، زايمان با پا، افتادگي بند ناف، تنگي کانال زايمان ، ضربه به سر در هنگام تولد، عفونت کانال زايمان و استفاده ي نامناسب از دستگاه مکنده  بعد از تولد: ضايعات عروقي مغز، التهاب بافت مغز، کمبود اکسيژن، عفونت هايي مثل مننژيت، ضربه ي مستقيم به سر وزردي. انواع فلج مغزي     تون عضلاني بالا (اسپاستيک) کودکاني که «تون» عضلاني آن ها افزايش يافته است را کودکان«اسپاستيک» مي نامند. اگر تون عضلاني کودک شما بالا باشد حرکات بدن او سخت وناهنجار خواهد بوداين گونه کودکان، هنگام غلتيدن به جاي آن که حرکات نرم و راحتي داشته باشند، تنه ي خود را به صورت يک استوانه اي جامد نگه داشته وبه طور ناگهاني حرکت مي کنند.  تون عضلاني پايين (هيپوتون) کودکاني را که تون عضلاني آن ها کاهش يافته است، کودکان هيپوتون مي نامند، اگر تون عضلاني کودک شما پايين باشد درحفظ حالت هاي بدن خود بدون کمک ديگران دچار مشکل مي شود چرا که عضلات او بيش از اندازه نرم هستند. تون عضلاني متغير (تنوييد) کودکاني که تون عضلاني آن ها هم پايين وهم بالا است دراين گروه قرار دارند. اگر کودک شما به تون عضلاني متغير مبتلا باشد. تون اوهنگام استراحت پايين بوده وهنگام حرکت افزايش مي يابد. وهنگام تغييرحالت بدن حرکات اضافه به وضوح مشاهده مي شود. فقدان تعادل (آتاکسي)     مشکل اصلي اين کودکان ناتواني درهماهنگ کردن حرکات به علت ضايعه در مخچه است. دراين کودکان عدم تعادل در انجام حرکات سريع بسيار بيشتر از حالت سکون بدن اتفاق مي افتد. عوارض همراه فلج مغزي     *عقب ماندگي ذهني *تشنج *اختلالات يادگيري *کمبود توجه وتمرکز *مشکلات بينايي *کمبود شنوايي *معلوليت هاي گفتاري *معلوليت هاي حسي درمان فلج مغزي     ۱-پزشکي: متخصص اعصاب وارتوپد دراين زمينه فعال هستند. ۲- توانبخشي: شامل کاردرماني ، گفتار درماني،ارتوپدي فني مي شود.

مركز كاردرمانى و گفتاردرمانى تاك سعادت آباد، خ سرو غربي، پلاك ١٤٥