فلج مغزى در كودكان

اصطلاح (cerebral palsy(CP گروهی از اختلالات رشدی را تعریف می کند که از یک ضایعه غیر پیشرونده یا یک اختلال مغزی ناشی می شود. آسیب به یک یا چند ناحیه مغز ممکن است باعث فلج، اسپاستیسیته، یا کنترل غیر طبیعی حرکت یا پوسچر شود. با وجود اینکه ضایعه به مغز ثابت و غير پيشرونده است الگوی نقص حرکتی در طول زمان تغییر می کند و معمولا رشد همه کارهای کودکی را تحت تاثیر قرار می دهد. ضایعات حرکتی که همراه CP هستند ممکن است با اختلالات حسی ، شناختی، ارتباطی و درکی و یا اختلال تشنج همراه شوند. ضایعه یا آسیب به مغز ممکن است باعث نقص در فعالیت عضلانی در همه یا بخشی از بدن شود. CP به طور معمول رشد حسی-ادراکی و حرکتی سیستم اعصاب مرکزی را تحت تاثیر قرار می دهد در نتیجه برای کودک دشوار است اطلاعاتی که مغز برای برنامه ریزی و حرکت در اندام ها احتیاج دارد (که در تعاملات روزمره با محیط نیاز است) را یکپارچه کند. عضلات به صورت ناهماهنگ و ناکارامد فعال می شوند به صورتی که نمی توانند با یکدیگر برای ایجاد یک حرکت نرم و مؤثر کار کنند.

شیوع وعلت شناسی فلج مغزی

فلج مغزی شایعترین علت نقص حرکتی ماندگار در کودکان است، شیوعش یک در هر  ۵۰۰ تولد تا ۳ در ۱۰۰۰ تولد است.شیوع CP از سال ۱۹۵۰ با وجود اینکه مراقبتهای پیش از تولد و در حین تولد پیشرفت زیادی در ۴ دهه گذشته داشته ثابت مانده است. مخارج اجتماعی برای افرادی که تشخیص cp می گیرند بسیار قابل توجه است. ریشه آسیب مغزی ممکن است ممکن است قبل از تولد، درحین تولد و بعد از تولد رخ دهد ولی شواهد نشان می دهد که ۷۰ تا ۸۰ درصد ریشه آنها پیش از تولد است. آسیب سیستم عصبی که باعث CP می شود می تواند قبل، در حین تولد و یا قبل از دو سالگی کودک یعنی در زمانی که میلین سازی مسیرهای حسی – حرکتی و سیستم اعصاب مرکزی سریعتر )CNS( ساخته می شود، رخ دهد. 

CP می تواند از تعامل چندین عامل مختلف ایجاد شود و در بسیاری از موارد فقط یک دلیل برای آن مشخص نمی شود. عواملی که باعث ایجاد CP می شوند شامل عفونت مادر قبل از تولد، تولد نارس، وزن کم کودک در حین تولد و حاملگی های چند قلو می باشد. عوامل قبل از تولد شامل ناهنجاری های ژنتیکی و یاعوامل سلامت مادر مانند استرس، سوء تغذیه، قرار گرفتن در معرض داروهای آسیب رسان و افزایش فشار خون در حین زایمان است. بعضی از بیماری های حاملگی مادر مثل دیابت ممکن است باعث خطرهایی حین زایمان برای جنین شود، همچنین نارس بودن و وزن کم کودک به طور قابل توجهی شانس کودک برای CP شدن را افزایش می دهد. مشکلات پزشکی که همراه با تولد نارس کودک به وجود می آیند می توانند به طور مستقیم یا غیرمستقیم به نواحی حسی- حرکتی CNS آسیب برسانند. به طور خاص مشکلات تنفسی میتوانند باعث شوند که نوزاد نارس دچار هایپوکسی شود که باعث خالی شدن سلولهای مغزی از اکسیژنی می شود. دلایل پس از تولد CP شامل موقعیت هایی هستند که باعث آسیب جدی به CNS در حال تکامل می شوند مانند hypoxic ischemia encephalopathy که از کمبود اکسیژن رسانی به مغز ایجاد می شود. عوامل پس از تولد شامل عفونتها و یا قرار گرفتن در معرض سموم محیطی میباشند. 

در مقالات بعدى به علائم فلج مغزى و رويكردهاى درمانى و توانبخشى در كودكان فلج مغزى و خدمات تخصصى مركز تاك به اين كودكان اشاره خواهد شد.

مرکز کاردرمانی و گفتاردرمانی تاک با تیمی متشکل از بهترین متخصصین توانبخشی با دارا بودن سالها تجربه در زمینه درمان کودکان آماده است بهترین خدمات توانبخشی در زمینه ارزیابی، مشاوره ، درمان در منزل و هر آنچه نیاز مبتلایان به فلج مغزی است به مراجعین ارائه دهد. 
مرکز توانبخشی تاک ، با خدمات کاردرمانی جسمی ، کاردرمانی ذهنی ، گفتاردرمانی ، بازی درمانی ، درمان لکنت ، با بیش از یک دهه کار تیمی علمی و با تکیه بر تجربه عملی توانسته است به یکی از بهترین مراکز کاردرمانی و گفتاردرمانی غرب تهران برای درمان کودکان مبتلا به فلج مغزی ، اوتیسم ، اختلالات یادگیری ، سندروم داون ، تاخیر ذهنی حرکتی و اختلالات گفتاری تبدیل شود.

سيد محسن احكامى

كارشناس ارشد كاردرمانى

مركز كاردرمانى و گفتاردرمانى تاك