تربيت جنسي كودكان و نوجوانان

به نظر می رسد که اتفاقات اخیر از جمله قتل آتنا اصلانی، ستایش قریشی، اهورا کودک دو و نیم ساله شمالی، که در تمامی موارد، فرد ابتدا مورد آزار و اذیت جنسی قرار گرفته و بعد به قتل رسیده، ناشی از یک بحران جنسی می باشد که لازم است مسئولین محترم به این موضوع توجه نموده وحساسیت بیشتری نسبت به آن نشان دهند. همچنین عدم آگاهی والدین نسبت به تربیت صحیح جنسی کودکان و ممنوع بودن صحبت راجع به این موضوع باعث به وجود آمدن مشکلاتی برای کودکان و نوجوان خواهد شد، در نتیجه لازم است که والدین برای پیشگیری از هر گونه سوء استفاده اقداماتی را انجام دهند.

پیشگیری

در مرحله پیشگیری لازم است والدین در کارگاه هایی که برای تربیت جنسی صحیح فرزندان (که توسط متخصصین و روانشناسان این حیطه) برگزار می گردد، شرکت نمایند تا بتوانند به شکل کاملاً علمی، کابردی و متناسب با فرهنگ ایرانی از شیوه های صحیح تربیت جنسی آگاهی یابند. در این حالت فرزندان خود را در برابر هر گونه سواستفاده جنسی مجهز و واکسینه خواهند کرد. در اینجا به نکات مختصری در جهت پیشگیری اشاره می گردد که تا حدودی والدین آگاهی داشته باشند:     

۱- مهمترین و کلیدی ترین عاملی که می تواند کودک را در برابرهر نوع سوءاستفاده جنسی مصون نگه دارد، ارتباط خوب و صمیمی والدین با فرزندان خود می باشد، در این حالت کودک بر اساس ارتباط صمیمی توام با امنیتی که از خانواده دریافت می کند، می تواند  به راحتی در مورد کنجکاوی های خود در مورد مسائل جنسی از والدین سوال کند و اگر اتفاقی در این موضوع افتاد والدین را در جریان گذارد و این فضای امن را بین خود و والدین احساس کند. 

۲- والدین از همان ابتدا و از زمانی که کودک می تواند صحبت کند، در مورد مسائل جنسی و بدنی کودکان خود حساس بوده و در مورد روند طبیعی کنجکاوی جنسی کودکان، اطلاعات لازم را از متخصص کودک و نوجوان کسب نمایند.

۳- والدین آموزش ببینید که چگونه بتوانند در برابر سوالات و کنجکاوی های جنسی کودکان خود واکنش و پاسخ متناسب با شرایط سنی وی داشته باشند.

۴- والدین باید آگاه باشند که هیچ وقت به کودک خود دروغ نگویند، یا اطلاعات اضافی به کودک خود ندهند، متناسب با سن و آگاهی کودک به او جواب دهند. اگر کودک سوالی پرسید و نمی دانستند که چگونه به سوال کودک پاسخ بدهند، صادقانه  بگویند نمی دانند و از وی زمان خواسته تا بعد از دریافت جواب، در زمان دیگری به سوال کودک جواب بدهند.

۵- والدین آموزش ببینید که هیچ وقت جلوی اشخاص دیگر شلوار فرزند خود را به خاطر دستشویی درنیاورند (یا به اصطلاح عامیانه جلوی جمع کودک را سرپا نگیرند). 

۶- والدین باید آگاه باشند که به فضای خصوصی کودک احترام بگذارند و برای بوسیدن و درآغوش کشیدن او توسط دیگران، به کودک اصرار نکنند.

۷- والدین باید در مورد قسمت های خصوصی بدن، به کودک آموزش لازم را بدهند. 

۸- والدین آموزش ببینند که از بیان قسمت های خصوصی بدن،به عنوان جاهای بد یا کثیف خودداری کنند.

۸- والدین باید به کودک آموزش دهند که هیچ کس حتی والدین اجازه ندارد که قسمت های خصوصی کودک را لمس کرده یا نشان دهد و در صورت لزوم تحت چه شرایطی این عمل امکان دارد.

۹- والدین باید به کودک آموزش دهند که هیچ کس حتی والدین اجازه ندارند قسمت های خصوصی بدن خود را به کودک نشان دهند.

۱۰- والدین باید آموزش ببیند که از چه سنی کودک تنها حمام برود و نحوه پوشش والدین در حمام چگونه خواهد بود؟

۱۱- والدین آموزش ببینید که اگر در حین رابطه جنسی بودند و فرزند آنها ناگهان وارد اتاق شد، چه واکنشی نشان دهند؟

۱۲- والدین لازم است بدانند در مورد فحش ها و حرف های بد چه آموزشی را باید به کودک بدهند؟

مداخلات 

مرحله مداخلات، مرحله ای می باشد که متأسفانه بر اساس شواهد و قراین به نظر می رسد سوءاستفاده ای اتفاق افتاده است و در اینجا لازم است والدین بدانند چه واکنش هایی نشان دهند.

۱- والدین لازم است سریعتر در این زمینه حتماً با یک متخصص کودک صحبت کنند تا بتوانند شرایط حمایتی را برای کودک فراهم کنند.

۲- ممکن است شخصی که از کودک سوءاستفاده کرده از کودک بخواهد که در این مورد به کسی چیزی نگوید و یا او را تهدید کند، در این حالت والدین باید بدانند چه شرایطی را فراهم کنند که کودک بتواند به والدین خود اعتماد کرده و آنها را در جریان ماجرا قرار دهد.

۳- ممکن است کودک علائمی مانند پرخاشگری، غمگینی، در خود فرو رفتن، پرخوابی، کم اشتهایی، گوش بزنگی، اجتناب، کابوس، سردرد، تهوع، کنجکاوی بیشتر به مسائل جنسی،احساس گناه، عذاب وجدان و یا احساس کثیف بودن خود را داشته باشد، که لازم است در عین حال که والدین نسبت به آن حساس باشند، بدانند چه واکنش هایی نشان دهند.

۴- لازم است والدین بدانند تا زمانی که نسبت به فردی شناخت کامل پیدا نکرده اند، از تنها گذاشتن فرزند خود با آن شخص خودداری نمایند.

۵- ممکن است والدین دیگر از موضوع اطلاع داشته باشند، در این حالت از ارتباط فرزند خود با آن کودک جلوگیری کنند. در این مواقع لازم است والدین با آنها صحبت کنند تا شرایطی را در جهت بهبود عملکرد کودک فراهم نمایند.

۶- لازم است مسئولین سیستم آموزش و پرورش در مورد موضوعات و مسائل جنسی کارگاه هایی را با همکاری متخصصین کودک و نوجوان فراهم نمایند که این حالت به شکل منسجم، باعث پیشگیری و مداخله سریع گردد و در این حالت کودکان بتوانند از امنیت بیشتری برخودار باشند.

اسماعیل خوش نظر

روانشناس کودک و نوجوان