یکی از مهم‌ترین اقداماتی که مادران باردار باید در سه‌ماهه اول انجام دهند، سونوگرافی NT یا Nuchal Translucency Scan است. این تست غیرتهاجمی که معمولاً بین هفته‌های ۱۱ تا ۱۴ بارداری انجام میشود، با بررسی ضخامت پشت گردن جنین، احتمال وجود نقص‌های ژنتیکی و کروموزومی مانند سندرم داون را نشان میدهد.
چرا این موضوع برای یک متخصص گفتاردرمانی کودکان اهمیت دارد؟
چون بسیاری از اختلالات ژنتیکی مانند سندروم داون، تریزومی ۱۸ یا اوتیسم، با تاخیر در گفتار، مشکلات زبانی، ناتوانی در ارتباط کلامی و اختلالات ذهنی همراه هستند. بنابراین شناسایی این موارد در دوران جنینی، به والدین فرصت میدهد که در آینده زودتر با یک کلینیک گفتاردرمانی خوب در سعادت‌آباد ارتباط بگیرند و از خدمات ارزیابی و مداخله زودهنگام بهره‌مند شوند.
ارتباط بین اختلالات کروموزومی و مشکلات گفتاری
اختلالاتی مانند سندرم داون یا اوتیسم که ممکن است با سونوگرافی NT شناسایی شوند، معمولاً با علائم زیر همراه هستند که بعدها توسط یک متخصص گفتاردرمانی کودک بررسی میشود:
- تاخیر در حرف زدن
- لکنت زبان
- عدم درک دستورات ساده
- دشواری در ایجاد ارتباط چشمی یا اجتماعی
- اشکال در تولید صداهای گفتاری
بنابراین، اگر پزشک در دوران بارداری احتمال این اختلالات را مطرح کرده باشد، توصیه میشود والدین بعد از تولد کودک، هرچه زودتر به کلینیک گفتاردرمانی سعادت‌آباد مراجعه کنند تا ارزیابی رشد زبانی انجام شود.
سونوگرافی NT و اهمیت غربالگری برای مراجعه زودهنگام به گفتاردرمانی
هرچه اختلالات رشدی زودتر تشخیص داده شوند، شانس درمان موفق بالاتر می‌رود. در کلینیک گفتاردرمانی ما در سعادت‌آباد، ما کودکانی را پذیرش می‌کنیم که از بدو تولد یا حتی پیش از تولد، ریسک مشکلات رشدی یا ژنتیکی داشته‌اند. این یعنی:
- شروع مداخله در ۶ ماهگی یا حتی زودتر
- آموزش والدین برای تحریک گفتار کودک
- طراحی تمرینات تخصصی برای پیشگیری از تأخیر گفتار
چه زمانی به گفتاردرمان مراجعه کنیم؟
اگر در دوران بارداری شما، سونوگرافی NT احتمال اختلالاتی را مطرح کرده است، یا اگر سن مادر بالای ۳۵ سال بوده یا سوابق خانوادگی اختلالات ژنتیکی وجود دارد، توصیه میشود:
بعد از تولد کودک و در ۶ تا ۱۲ ماهگی، برای ارزیابی گفتار و زبان، به یک متخصص گفتاردرمانی کودک مراجعه کنید.
کلینیک ما در سعادت‌آباد تهران آماده ارائه مشاوره اولیه، ارزیابی رشد زبان و طراحی تمرینات خانگی برای کودکانی با ریسک گفتاری است.
نتیجه‌گیری
سونوگرافی NT تنها یک تست دوران بارداری نیست، بلکه پنجره‌ای است به آینده رشد کودک. اگر در این تست نشانه‌ای از اختلالات ژنتیکی وجود داشت، توصیه میشود پس از تولد کودک، با یک متخصص گفتاردرمانی کودکان در سعادت‌آباد در تماس باشید تا با تشخیص و درمان زودهنگام، از بروز مشکلات ارتباطی پیشگیری شود.
سونوگرافی nt معمولاً از روی شکم و با تجهیزات سونوگرافی نرمال انجام میشودNT نرمال چند است؟
NT کم تر از ۳٫۵ میلی متر زمانیکه جنین ۴۵ میلی متر در ۸۴ میلی متر است، استاندارد است. NT با رشد جنین بیش تر می شود. جنینی که این میزان NT داشته باشد در معرض خطر کمتری قرار دارد اگرچه که میزان بالای NT هم علت بر وجود مشکل نیست. جنینی با NT 2. 9 میلی متر هم در محدوده طبیعی قرار دارد. ۹ جنین از ۱۰ جنین میزان NT بین ۲٫۵ تا ۳٫۵ میلی متر دارند که مناسب است. جنینی با NT 6 میلی متر در معرض خطر سندرم داون و دیگر ناهنجاریهای کرموزومی قرار دارد.
اهمیت استخوان بینی جنین:
تقریبا در ۶۰- ۷۰ درصد موردهای تریزومی۲۱( سندروم داون)، ۵۰ درصد تریزومی ۱۸ و ۳۰درصد تریزومی ۱۳، استخوان بینی وجود ندارد. بنابراین ندیدن استخوان بینی در سونوگرافی NT علامت مهمی تلقی می شود ونیاز به بررسی کروموزومی جنین وجود دارد .
انجام سونوگرافی NT برای کدام زنان حامله توصیه می شود؟
انجام سونوگرافی ان تی( NT) در وضعیت کلی ضرورتی ندارد و اجباری برای انجام آن نیست ولی در زنان حاملگی که دارای وضعیت زیر باشند، این نوع سونوگرافی توصیه می گردد:
زنان حامله ای که بالای ۳۵ سال سن دارند.
خانم های بارداری که در حاملگی های گذشته خود، فرزندانی با اختلال های ژنتیکی یا ناهنجاری های مادرزادی به دنیا آورده اند.
زنان بارداری که در اقوام درجه یک خود افرادی با ناهنجاری های مادرزادی یا ژنتیکی دارند.
زنان بارداری که از ماده های غذایی ناسالم( و بعضا غیر شرعی) و مخصوصا محصولات تراریخته استفاده میکنند .
مادران بارداری که دستورات شرعی مربوط به زمان مناسب امیزش، مکان مناسب امیزش، جهت مناسب امیزش یا دیگر دستورات شرعی مربوط به نزدیکی و انعقاد نطفه را رعایت نکرده اند.
مادران بارداری که از داروهای خاصی که میتوانند در ناهنجاری های جنین مؤثر باشند، استفاده میکنند .
مادران و زنان بارداری که شرایط خاصی دارند و پزشک ، انجام این سونوگرافی را برای آنها ضروری تشخیص میدهد .
زمان انجام سونوگرافی nt چه زمانی استبا افزایش سن مادر، خطر وقوع سندرم داون افزایش می یابد، به گونه ای كه:
در زنانی كه در طیف سنی ۲۰ تا ۲۹ سال هستند، وقوع سندرم داون ۱ در ۱۵۰۰ مورد حاملگی است.
در زنانی كه در طیف سنی ۳۰ تا ۳۹ سال هستند، وقوع سندرم داون ۱ در ۹۰۰ مورد حاملگی است.
در زنانی كه در طیف سنی ۴۰ سال و بالاتر هستند، وقوع سندرم داون ۱ در ۱۰۰ مورد حاملگی است.
آیا سونوگرافی NT مضر است؟
تا به حال انجام این ازمایش اصلاً خطری برای مادر حامله یا جنین نداشته است. ولی در صورتی که ازمایش حاکی از وجود مشکل در جنین باشد، امکان دارد در مادر حس استرس ایجاد شود.
سونوگرافی یک راه امن برای بررسی مشکلات و دریافت اطلاعات در رابطه با جنین است. در این شیوه از اشعه ی ایکس یا دیگر اشعه های مضر استفاده نمی شود.
انجام سونوگرافی ان تی( NT) در وضعیت کلی ضرورتی ندارد و اجباری برای انجام آن نیستعوامل مؤثر در نتیجه سونوگرافی NT
احتمالا با وجود اینکه جنین دارای هیچ مشکلی نیست، نتیجه این سونوگرافی حاکی از احتمال بالای وجود بعضی مشکلات باشد، این وضعیت، نتیجۀ مثبت کاذب نامیده میشود . همچنین امکان دارد وضعیت معکوس آن پیش بیاید و نتیجه حاکی از نبود مشکل باشد، درحالی که جنین دارای مشکلی است، این وضعیت را هم نتیجۀ منفی کاذب می نامند. همچنین امکان دارد عواملی در انجام یا نتیجۀ این سونوگرافی مؤثر باشد.
بعضی از عواملی که میتواند تأثیرگذار باشد، در زیر آمده است:
داشتن اضافه وزن یا چاقی مفرط
وجود مدفوع در روده ها
پائین بودن غیرطبیعی حجم مایع آمنیوتیک
ناتوانی برای دراز کشیدن در زمان ازمایش
قرارگیری جنین در وضعیت های خاصی در زمان سونوگرافی
فعالیت بیش از حد جنین
آیا سونوگرافی NT میتواند مجوزی برای سقط جنین باشد؟