پا چماقي(چنبري) يا كلاب فوت

تغییر شکل پا چماقي يا چنبري (اکواینوواروس)

این تغییر شکل شایعترین تغییر شکل مادرزادی است که در آن ، پا در وضعیت خم شده به پایین و چرخش جلوی پا به داخل قرار می گیرد. در موارد شدید ، تغییر شکل به صورت ثابت است ، در صورتی که تغییر شکل دو طرفه باشد ، شدت تغییر شکل در دو پا ممکن است متفاوت باشد. در انواع وضعیتی که تغییر شکل خفیف تر است ، پا تقریبا متحرک می باشد . این تغیر شکل ممکن است با برخی دیگر از ناهنجاریها نظیر دررفتگی مادرزادی ران ، آرتروگریپوز و یا فقدان مادرزادی درشت نی همراه باشد.

علل

۱.عوامل ارثی

۲.افزایش فشار داخل رحمی

۳.ناهنجاری عصبی – عضلانی مادرزادی

۴.فلج اطفال

۵.بیماری های عضلانی

۶.فلج عضلات نازک نئی

انواع تغییر شکل پای چماقی (پاچنبري)

۱.نوع وضعیتی : در این وضعیت ، ابتدا ناهنجاری استخوانی و مفصلی وجود ندارد.

۲.افرادی که ناهنجاری استخوانی و به هم خوردن وضعیت مفصل دارند ، اگر تغییر شکل شدید باشد، پای گرفتار نسبت به پای سالم ظاهراً کوچکتر است. استخوان قاب در سطح خلفی برجسته است و پوست پا در قسمت داخلی چین می خورد و در قسمت خارج دچار کشیدگی می شود.

علائم و عوارض

۱.راه رفتن روی پنجه

۲.کشش عضلات به خارج چرخاننده پا

۳. محدودیت خم شدن پا رو به بالا

۴.محدودیت چرخش پا به بیرون

۵.کوتاهی وتر آشیل

۶.کوچکتر بودن پا

نحوه تشخیص پای چماقی

از پایی که قسمت جلوی آن به داخل چرخیده است می توان پای چماقی را تشخیص داد.گاهی ،پاهای  یک کودک تازه متولد شده به داخل می چرخد. علت آن این است که وضعیت پاهای بچه در داخل رحم مادر به این صورت بوده است . این چرخش موجب می شود که بچه با پاهای خمیده به داخل راه برود. این چرخش خود به خود تا دوسالگی برطرف می شود. برخی معتقدند که تا ۴ یا ۶ سالگی اصلاح می شود. برای تشخیص اینکه آیا این وضعیت خود به خود بهبود می یابد و یا تغییر شکل واقعی است ، نیاز به توجه خاص دارد. برای این منظور ، پای بچه را در وضعیت طبیعی قرار می دهیم و اگر قسمت جلو پا به داخل چرخیده و خم شده باشد، به راحتی صاف می شود . به عبارت دیگر ، این نوع پاها را می توان به راحتی در وضعیت خلاف چرخش قرار داد، درصورتی که اگر پای چماقی باشد ، صاف نمی شود.

حرکات اصلاحی

انواع تغییرشکل های این وضعیت را با حرکات اصلاحی می توان بهبود بخشید. حرکت اصلاحی آنها شامل موارد زیر است :

۱.حرکات کششی:

۱-۱.کشش عضلات به داخل چرخاننده پا

۱-۲.کشش عضلات خلف ساق

۱-۳.کشش رباط های جانبی مچ پا

۲. حرکات تقویتی:

۱-۲ تقویت عضلات نازک نئی ( چرخاننده پا به خارج) : تقویت این عضلات موجب چرخش پا به خارج می شود.

۲-۲ تقویت عضلات خم کننده مچ پا به سمت بالا: تقویت عضلات درشت نئی قدامی ، باز کننده انگشتان و باز کننده بلند شست ، می تواند در بالا آوردن پا و حفظ این وضعیت مفید واقع شود. در موارد شدید ، استفاده از انواع ارتزها به همراه حرکات اصلاحی و یا جراحی ، در اصلاح تغییر شکل مفید خواهد بود.

سيد محسن احكامي

كارشناس ارشد كاردرماني

مركز كاردرماني و گفتاردرماني تاك