كاردرماني اتيسم ( مشكلات خواب )

 مداخلات رفتاری، داروها، ملاتونین و درمان های گیاهی معمول  برای مشکلات خواب کودکان طيف اتيسم استفاده می شوند. کاردرمانگران از استراتژی های رفتاری و حسی برای حل مشکلات خانواده هایی که کودکانشان روتین های خواب نا منظم دارند، استفاده می کنند.به طور خاص آنها محیط حسی که در آن خواب اتفاق می افتد را در ارتباط با مشکلات حسی کودک لحاظ می کنند. برخی از کودکان برای اینکه به طور موفقیت آمیز به خواب بروند باید حسشان کاهش پیدا کند در حالی که برخی باید افزایش پیدا کند.برای اکثر کودکان حس های آرام کننده، مفید هستند و شامل فشار عمقی، گرمای طبیعی، نور و صدای کم و یا ملایم و حرکت آرام می باشد. تغییر در حس می تواند شامل حس های بلند تر، روشن تر، یا تغییرات بیشتر و شدید تر باشد. بنابراین برای کمک به خواب محیط شنیداری باید با استفاده از موسیقی، یک دستگاه صوت، گوشی ها و یا پدهای اضافی و پارچه هایی برای کاهش صدا تغییر کند. محیط بینایی می تواند توسط اضافه کردن و یا حذف کردن آویزهای دیواری، تغییر ملافه و یا رو تختی، اضافه کردن ستاره هایی که در تاریکی می درخشند، استفاده از چراغ خواب، خوابیدن با یک چشم بند و یا تغییر رنگهای اتاق، تغییر کند. محیط لامسه می تواند با استفاده از تخت نرم تر مثل جنس پشمی و یا مخمل و یا بالش و یا تشک سنگین تر که فشار بیشتری را اعمال می کند؛ تغییر لباس های خواب با جنس های مختلف و یا طول آستین های مختلف، خوابیدن با یا بدون جوراب، حمام های گرم، ماساژ و یا مالیدن پشت قبل از خواب و یا در حین خواب تغییر یابد. سیستم وستیبولار میتواند با استفاده از تخت های آبی یا تشک های لرزان و استفاده از rocking chair و تکان خوردن آرام قبل از خواب دخیل باشد. در برخی از کودکان، آدامس جویدن قبل از مسواک زدن و رفتن به تخت خواب می تواند آرامش بخش باشد و به آنها کمک میکند که راحت بخوابند. 

استراتژی های رفتاری می تواند خواب را بهبود بخشد. به عنوان مثال خاموشی تعدیل نیافته و یا تدریجی است. در خاموشی تعدیل نیافته والدین کودک را در زمان مناسب در تخت قرار می دهند و کودک را تا صبح نادیده می گیرند (فقط برای امنیت تخت را نگاه می کنند). این پروسه، تقویتی چون توجه والدین به گریه کردن، جیغ زدن و یا مشکلات دیگر در حین خواب را کاهش می دهد. در خاموشی تدریجی، والد رفتارهای کودک را در زمان خواب برای یک مدت زمان خاصی قبل از چک کردن کودک نادیده می گیرد. هدف این است که کودک مهارت آرام کردن را برای اینکه خودش به خودی خود به خواب برود را کسب کند.

کاردرمانگر می تواند با تیم و خانواده برای ایجاد روتین های خواب همکاری کند. روتین ها می توانند شامل یک حمام، ماساژ و فعالیت های آرام کننده دیگر باشد. والدین می توانند زمان خواب را به زمانی که کودک بطور طبیعی به خواب میرود نزدیک کنند و بعد کم کم زمان خواب را زودتر و زودتر قرار دهند.تا زمانی که کودک بتواند در زمان دلخواه به خواب رود. استراتژی دیگر خارج کردن کودک از تخت برای یک مدت کوتاه است اگر او خوابش نمی برد.

برنامه های خاموشی میتواند برای والدین کودکان اتيسم دشوار باشد و ممکن است لازم باشد که با تقویت کننده همراه باشد. بعنوان مثال درابتدا والد از کودک می خواهد که در محیطی که والد میخواهد، کودک بخوابد ( احتما اتاق خواب کودک است). اجازه ی حضور والدین در این زمان داده می شود همچنین مالش پشت، تکان دادن، آواز خواندن و ... . سپس والد شروع میکند که رفتار مناسب زمان خواب را به همراه توجه تقویت کند. در ابتدا والد با بیان کردن اینکه ، ببخشید، من باید....... ولی برمیگردم تا تورا چک کنم . والد بعد با سرعت باز می گردد و کودک را بخاطر اینکه خوب بوده و ساکت در تخت مانده تشویق می کند. مدت و فاصله ی خارج بودن والد کم کم افزایش می یابد تا زمانی که کودک قادر باشد بطور مستقل در اتاق خودش بماند.

سيد محسن احكامي

كارشناس ارشد كاردرماني

مركز توانبخشي تاك 

كاردرماني غرب تهران, كاردرماني سعادت آباد, كاردرماني اتيسم, كاردرماني پونك, كاردرماني شهرك غرب, كاردرماني شمال تهران, كاردرماني كودكان, كاردرماني فلج مغزي, بهترين مركز كاردرماني تهران, گفتاردرماني سعادت آباد