فلج مغزي دیس کینزی
اتتوز ، دیستونی و کره از اختلالات حرکتی مهم در کودکان دیسکاینتیک است. این کودکان در ابتدا تون عضلانی پایین تر از حد نرمال دارند و با افزایش سن تون عضلات بیشتر می شود. عضلات این کودکان در وضعیت سوپاین معمولا در حداقل فعالیت است و در زمان برانگیختگی سفت می شوند. این کودکان در انجام حرکات شدید دچار ناهماهنگی حرکتی شده و به همین علت است که مصرف انرژی در این کودکان بالا می باشد.
طبقه بندی
بیماران دیسکاینتیک به دو گروه تقسیم می شوند. گروه اول و شایع را کودکان هایپرکاینتیک ( بیش حرکت) یا کره – اتتوئید تشکیل می دهند. حرکات این کودکان غیر ارادی ، بی هدف و در دامنه زیاد است. شروع حرکت در بخشی از اندام موجب حرکت در بخش های دیگر اندام می شوند. حرکات سریع ، تصادفی و پرتابی که بیشتر در پروگزیمال اندام رخ می دهند را کره و حرکات آرام که بیشتر در انتهاي اندام رخ می دهند را اتتوز می نامند. این حرکات در زمان ترس و هیجان بیشتر می شوند.
گروه دوم را دیستونیک می نامند. عضلات این کودکان بخوبی قادر به تغییر تون هستند . هنگامی که کودک قصد حرکت دارد، هم انقباضی عضلات آگونیست و آنتاگونیست موجب وضعیت های غیر عادی در اندام ها می شود که این اتفاق موجب بروز الگوهای حرکتی کلیشه ای می گردد.
تنه و گردن این کودکان سفت است. این سفتی در زمان خواب از بین می رود.دیسکاینزی ممکن است با کوادری پلژی یا دای پلژی همراه باشد.
خصوصیات همراه
معمولا این کودکان از لحاظ شناختی مشکلی ندارند. ولی به علت نقص در عملکرد عضلات دهانی ، در صحبت کردن و برقراری ارتباط مشکل دارند. همچنین مهارت های خوردن و آشامیدن نیز به علت اسپاستی سیتی عضلات دهان و حلق دچار مشکل است که نهایتا منجر به لاغری و عقب ماندگی رشدی می شود.
بافت های اسکلتی عضلانی
ظرفیت راه رفتن کودکان دیسکاینزی بستگی به شدت درگیری آنها دارد. موارد دیستونی شدید معمولا قادر به راه رفتن نیستند و توانبخشی بهتر است بر بهبود ارتباط ، استقلال در انجام فعالیت های روزمره زندگی و استفاده از ویلچر متمرکز شود. درصدی از کودکان اتتوز قادر به راه رفتن خواهند بود کما اینکه راه رفتن آنها با ثبات نبوده و دفعات زمین خوردن آنها زیاد خواهد بود. در این کودکان تقریبا کانترکچر هرگز دیده نمی شود. بیماری های مادرزادی هیپ و حفره استابولوم از جمله دررفتگی های هیپ و مشکلات مربوط به ستون فقرات مانند اسکولیوز را می توان جز شایعترین مشکلات کودکان اتتوئید نام برد. فیوژن مهره ها مانند ثابت کردن مهره های C5-6 در دوران بزرگسالی از جمله شایع ترین گزینه های جراحی بیماران اتتوز است.
درمان
کودکان دیسکاینزی از درمان های پزشکی ، توانبخشی و ارتوپد فنی بهره کمتري می برند. اهداف درمانی شامل کاهش انقباضات عضلانی و حرکات غیر ارادی ، اسان کردن نگهداری برای مراقبین کودک و آسان تر شدن فهم خواسته های کودک است. امروزه استفاده از پمپ های داخل جلدی باکلوفن در کودکان دیستونیک در حال گسترش است.
سيد محسن احكامي
كارشناس ارشد كاردرماني
مركز كاردرماني و گفتاردرماني تاك