تقسيم بندى فلج مغزى در كودكان

CP می تواند با مکانی که ضایعه مغزی در CNS رخ داده و یا الگوی تونی غیرنرمال طبقه بندی شود. درگیری یک اندام منوپلژی، درگیری اندام فوقانی و تحتانی یک طرف همی پلژی، درگیری اندامهای تحتانی پاراپلژی، درگیری چهار اندام کوادری پلژی و درگیری چهار اندام به همراه سر،گردن و تنه تتراپلژی خوانده می شود و همچنین می توان با توجه به ماهیت اختلال حرکتی آن را دسته بندی کرد:۱- اسپاستیک ۲-آتاکسى-۳-مخلوط۴- دیسکنتیک .

کودکانی که مبتلا به CP اسپاستیک هستند هایپرتونی و اسپاستیسیته عضلات را نشان می دهند. اسپاستیسیته یک مقاومت وابسته به سرعت در برابر stretch تعریف میشود. مقاومت به ROM با افزایش سرعت نیرو و یا با حرکت سریع افزایش می یابد. تاثیرات اسپاستیسیته معمولا با clonus(یک پاسخ اکستانسور کف پایی) و باقی ماندن رفلکس های اولیه همراه می شود. وقتی کودک اسپاستیک برای حرکت تلاش می کند تون عضلانی او افزایش یافته و سپس به سرعت آزاد می شود که باعث ایجاد یک رفلکس کششی در عضله می شود. اسپاستیسیته با کنترل ضعیف حرکات ارادی و کاهش توانایی تنظیم میزان نیروی محرکه همراه است. توزیع اسپاستیسیته میتواند منوپلژی (نادر است)، دای پلژی، همی پلژی، کوادری

پلژی و تترا پلژی باشد.

در الگوهای حرکتی CP دیسکنتیک به اتتوئید، کره اتتوئید و دیستونیک طبقه بندی می شوند که درکل همه بدن را تحت تاثیر قرار می دهد. کودکی که مبتلا به دیسکنتیک است حرکات بیش از حد و غیر معمول انجام می دهد و معمولا زمانی که می خواهد یک حرکت را در یک اندام آغاز کند باعث ایجاد حرکت

غیرارادی در اندام دیگر می شود.

کودکانی که اتتوئید دارند حرکات آرام، کرمی شکل و غیر ارادی و همچنین حرکات ناگهانی، غیرمعمول و jerk نشان می دهند. کودکانی که اتتوئید دارند تونشان نوسان دارد که می تواند از کم تا نرمال و با اسپاستیسیته کم و یا بدون اسپاستیسیته باشد و co-activation عضلات اکستانسوری و فلکسوری آن ها بسیار ضعیف است. کودکان مبتلا به کره اتتوئید نوسان مداوم از پایین تا بالا و حرکات jerk غیرارادی دارند که بیشتر در پروگزیمال اندام نسبت به دیستال دیده می شود. حرکات دیستونیک پوسچرهای مداوم و پیچشی هستند که در حالت استراحت وجود ندارند و با آغاز حرکت به وجود می ایند. حرکات یک الگوی مشابهی را دارند و این پوسچرهای تکراری باعث تشخیص دیستونی میشوند(برخلاف کره اتتوئید که در آن نوسانات حرکتی تصادفی بودند). سومین نوع CP، آتاکسی است که با بالانس و هماهنگی ضعیف مشخص می شود. کودکان با آتاکسی ممکن است تون عضلانی متغییر داشته باشند که در هر چهار اندام مشاهده می شود ولی میزان آن نسبت بهکسانی که آسیب دیسکاینزیا دارند کمتر است. کودکانی که CP نوع آتاکسی دارند در هدایت حرکات ارادی خود موفق تر هستند ولی دست و پا چلفتی به نظر می رسند و ترمور غیر ارادی دارند. در تعادل، هماهنگی، حفظ با ثبات راستای مناسب سر، تنه، شانه ها و لگن مشکل دارند. این کودکان ممکن است که پاسخ های تعادلیشان به درستی ایجاد نشده باشد و ثبات مناسب پروگزیمال در تنه که برای کمک به کنترل دست وپاها لازم است را نداشته باشند.

کودکان CP که معمولا ترکیبی از تون عضلانی بالا و پایین را دارند، در نوع mix قرار می گیرند. کودکان CP اسپاستیک، اندام هایشان حرکات سریع و هایپرتونیک دارند ولی هایپوتونوسیته بالایی در تنه نشان می دهند. توزیع تون در نوع mix کوادری پلژی است.

سيد محسن احكامى

كارشناس ارشد كاردرمانى

مركز كاردرمانى و گفتاردرمانى تاك